Naxçıvan Tarixi

Eramızdan əvvəl VI əsrdə Naxçıvan Əhəmənilər imperiyası bölgənin memarlığında və mədəniyyətində öz izini qoymuşdur.

Azərbaycanın tərkibində muxtar respublika olan Naxçıvan rayonu əsrlər boyu davam edən zəngin və çoxşaxəli tarixə malikdir. Naxçıvan ərazisində paleolit ​​dövrünə aid arxeoloji abidələr aşkar edilmişdir ki, bu da on minlərlə il bundan əvvəl bu bölgədə insanın mövcudluğunu göstərir. Naxçıvan ərazisində 5000 ildən çox əvvəl inkişaf etmiş şəhər mədəniyyətini göstərən tunc dövrünə aid artefaktlar aşkar edilmişdir.

YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilmiş Gəmiqaya Petroqlifləri nadir sənət nümunələridir və Tunc dövründə bölgədə yaşayan insanların həyatı haqqında mühüm məlumat mənbəyidir. Eramızdan əvvəl VI əsrdə Naxçıvan Əhəmənilər imperiyası bölgənin memarlığında və mədəniyyətində öz izini qoymuşdur. Eramızın III əsrində Naxçıvan inkişaf etmiş mədəniyyəti və zərdüştiliyi ilə tanınan Sasani imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

VII əsrdə Naxçıvanın ərəblər tərəfindən zəbt edilməsi islamın bölgədə yayılmasına səbəb oldu. Naxçıvan Avropa ilə Asiya arasında ən mühüm ticarət yollarından biri olan İpək Yolu marşrutu ilə gedirdi. Səyyahlar və tacirlər burada dincəlmək və ehtiyatlarını artırmaq üçün dayanırdılar.

Orta əsrlərdə Naxçıvan Şirvan, Şəki və Qarabağ xanlığı kimi müxtəlif Azərbaycan dövlətlərinin tərkibində olmuşdur. XVI əsrdə Naxçıvan Fars Səfəvilər sülaləsi tərəfindən qurulan Səfəvi İmperiyasının tərkibinə daxil oldu.

1828-ci il Rus-Fars müharibəsindən sonra Naxçıvan Rusiya imperiyasına birləşdirildi. Birinci Dünya Müharibəsi və İnqilabı: Birinci Dünya Müharibəsi və İnqilabı illərində Naxçıvan müxtəlif siyasi qüvvələr arasında şiddətli döyüşlərə səhnə oldu.

1920-ci ildə Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Azərbaycan SSR-in tərkibində elan edilmişdir. Böyük Vətən Müharibəsi illərində bir çox naxçıvanlılar cəbhədə faşist işğalçılarına qarşı vuruşmuşlar. Bu gün Naxçıvan müstəqil dövlətin tərkibində Muxtar Respublikadır.